Η άνοια είναι ένας γενικός όρος για τα διάφορα συμπτώματα που προκαλούνται από διαταραχές που επηρεάζουν τον εγκέφαλο. Τα συμπτώματα μπορεί να συμπεριλαμβάνουν απώλεια μνήμης, δυσκολίες στη σκέψη, στην επίλυση προβλημάτων και στη γλώσσα. Επίσης μπορούν να επηρεάσουν την διάθεση και την συμπεριφορά. Η νόσος του Αλτσχάιμερ είναι η πιο συχνή ασθένεια που προκαλεί την άνοια, άλλα υπάρχουν και άλλες αιτίες όπως αγγειακές μεταβολές, προβλήματα με τον θυρεοειδή, τραύματα στο κεφάλι, κατάθλιψη, έλλειψη βιταμινών, νόσος του Πάρκινσον, χρόνιες λοιμώξεις και φάρμακα.
Η άνοια μπορεί να είναι προοδευτική αν η αιτία δεν αντιμετωπίζεται, που σημαίνει πως τα συμπτώματα σταδιακά θα χειροτερεύουν καθώς θα δημιουργείτε βλάβη σε περισσότερα εγκεφαλικά κύτταρα. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που μπορούν να αντιμετωπιστούν και η άνοια να αντιστραφεί, για παράδειγμα αν προκαλείτε από έλλειψη βιταμινών, φάρμακα, ή προβλήματα του θυρεοειδή. Αν όμως έχετε συμπτώματα άνοιας καλό είναι να επισκεφθείτε έναν γιατρό για να βρείτε την πραγματική αιτία.
Μόνο ένα μέρος της άνοιας μπορεί να αποδοθεί σε γενετική προδιάθεση. Οι περισσότεροι λόγοι έχουν να κάνουν με παράγοντες που επηρεάζονται από το περιβάλλον μας και από τον τρόπο ζωής μας. Αν εσείς ή ένα αγαπημένο πρόσωπο ανησυχεί μήπως πάθει άνοια, τα καλά νέα είναι πως μπορείτε να κάνατε πολύ δουλειά για να κρατήσετε το μυαλό σας σε υγιή κατάσταση.
Υπάρχουν δύο τροποποιήσιμοι και μη τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου για την άνοια. Εδώ θα συγκεντρωθούμε σε αυτούς που μπορούμε να επηρεάσουμε! Έχουμε αναπτύξει 10 στρατηγικές για να βοηθήσουμε την ανάπτυξη της άνοιας δουλεύοντας τους παρακάτω παράγοντες κινδύνου:
- Κακή διατροφή & έλλειψη βιταμινών
- Χρήση φαρμάκων που συμβάλουν στην άνοια
- Διαταραγμένη λειτουργία του θυρεοειδούς
- Καρδιαγγειακοί κίνδυνοι (υψηλή χοληστερόλη, υψηλή αρτηριακή πίεση, διαβήτης)
- Το κάπνισμα
- Ανεπαρκής άσκηση
- Χρήση αλκοόλ
- Τραύματα στο κεφάλι
10 τρόποι για να μειώσεις το ρίσκο της Άνοιας
- Ελαχιστοποίησε τη χρήση των αντιχολινεργικών φαρμάκων: Πολλά συνταγογραφούμενα και μη- συνταγογραφούμενα φάρμακα για τον ύπνο, φάρμακα για την καρδιά, αντικαταθλιπτικά και φάρμακα για τις αλλεργίες έχουν μέτρια έως ισχυρή αντιχολινεργική δράση στο σώμα. Μια μεγάλη πρόσφατη μακροχρόνια μελέτη έχει δείξει ότι η υψηλή δόση με αντιχολινεργικά συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης άνοιας. Γίνονται προσπάθειες για να βοηθήσουν τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης να εκπαιδεύσουν τους ασθενείς ποια φάρμακα έχουν αυτό το αποτέλεσμα, πόσο επικίνδυνα είναι και πώς να μειώσουν την χρήση τους. Μην σταματήσετε να παίρνετε αυτά τα φάρμακα εάν τα χρησιμοποιείτε, αλλά να το έχετε υπόψη σας για να το συζητήσετε με τον γιατρό σας και ίσως μπορέσετε να περιορίσετε την χρήση τους ή να αλλάξετε αγωγή. Ακολουθήστε αυτόν τον σύνδεσμο για να δείτε ποια φάρμακα έχουν αντιχολινεργικές ιδιότητες: www.virginiageriatrics.org/consult/medications/medsList
- Να παίρνετε βιταμίνη D: Τόσο η προ-κλινικές μελέτες σε ζώα όσο και σε ανθρώπους έχουν δείξει συσχέτιση μεταξύ χαμηλών επιπέδων της βιταμίνης D και της γνωστικής εξασθένησης, οδηγώντας σε συμπτώματα της άνοιας. Δίνοντας συμπληρώματα βιταμίνης D στα ζώα παρατηρήθηκε μείωση της διαδικασίας που οδηγεί στην άνοια. Για τη λήψη βιταμίνης D, το να βγαίνετε στον ήλιο δεν είναι αρκετό ειδικά τους χειμερινούς μήνες. Η συμπλήρωση με βιταμίνη D είναι ο καλύτερος τρόπος να ενισχύσετε τα επίπεδα της βιταμίνης D στον οργανισμό σας έτσι ώστε να προλάβετε την άνοια.
- Συμπλήρωση με ωμέγα 3 λιπαρά: Το εικοσαπενταενοϊκό οξύ (DHA) είναι ένα από τα βασικά λίπη στα ωμέγα 3 λιπαρά. Τα χαμηλότερα επίπεδα σε εικοσαπενταενοϊκό οξύ συσχετίζεται με γνωστικές δυσλειτουργίες και χαμηλότερους βαθμούς σε τεστ μνήμης σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας. Μελέτες δείχνουν πως η συμπλήρωση με ωμέγα 3 λιπαρά είναι πιο αποδοτική σε αρχικά στάδια της άνοιας ή πριν αρχίσουν τα συμπτώματα της άνοιας ώστε να υπάρξει πρόληψη. Για να βεβαιωθείτε ότι γίνεται σωστή τόνωση του εγκεφάλου σας, πάρτε αρκετά ωμέγα 3 λιπαρά (συνδυασμός από EPA και DHA), δηλαδή το ελάχιστο 1000mg DHA ημερησίως. Όπως για όλα, συζητήστε το με τον γιατρό σας πριν πάρετε ωμέγα 3 λιπαρά, γιατί η λάθος συμπλήρωση μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητα αποτελέσματα.
- Πάρτε βιταμίνη του συμπλέγματος Β: Οι βιταμίνες Β είναι συμπαράγοντες σε πολλές κυτταρικές διεργασίες. Σε αυτή την περίπτωση βοηθάνε πολύ στο να μειώσουν τα επίπεδα ενός μορίου που λέγεται ομοκυστεϊνη (HC) – ειδικά η βιταμίνη Β12, Β6 και το φυλλικό οξύ. Η HC είναι γνωστό πως καταστρέφει το αγγειακό σύστημα και η υψηλή δόση συμβάλει στο ρίσκο καρδιακής νόσου, εγκεφαλικού επεισοδίου ή άλλα αγγειακά προβλήματα που οδηγούν σε μείωση της γνωστικής λειτουργίας, σε σχέση με την ηλικία. Κάτι τόσο απλό όπως η συμπλήρωση με βιταμίνη του συμπλέγματος Β που περιλαμβάνει 500mcg βιταμίνης Β12(μεθυκοβαλαμίνης) μπορεί αποτελεσματικά να μειώσει την HC και της κακές παρενέργειες που έχει στο σώμα.
- Να είστε σωματικά δραστήριοι: Η τακτική άσκηση που ανεβάζει και τους παλμούς της καρδιάς είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους να δυναμώσετε το αγγειακό σας σύστημα. Η άσκηση είναι προληπτική αγωγή για όλα σχεδόν τα χρόνια προβλήματα υγείας! Δεν χρειάζεται να είναι ένα έντονο πρόγραμμα γυμναστικής. 30 λεπτά την ημέρα μέτριας δραστηριότητας όπως το περπάτημα, το ποδήλατο ή κηπουρικής είναι αρκετό για να δείτε πλεονεκτήματα στην υγεία σας από την άσκηση. Αυξήστε τα πλεονεκτήματα της άσκησης με το να την κάνετε σε εξωτερικούς χώρους. Η επαφή με την φύση είναι θεραπευτική και έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την αρτηριακή πίεση και το βάρος γρηγορότερα από την άσκηση σε κλειστούς χώρους.
- Προκαλέστε το μυαλό σας να δοκιμάσει κάτι καινούργιο όπως το να λύσει σταυρόλεξα, πάζλ με λέξεις ή να μάθει μια νέα γλώσσα: Ακούγετε δύσκολο; Αυτό είναι πραγματική πρόληψη. Μελέτες δείχνουν πως το να μιλάς πολλές γλώσσες για παράδειγμα καθυστερεί τα συμπτώματα της άνοιας για 5 χρόνια σε σχέση με ηλικιωμένους που μιλάνε μόνο μια γλώσσα. Μια άλλη μελέτη έδειξε πως το να λύνεις σταυρόλεξα μπορεί να καθυστερήσει τα συμπτώματα της άνοιας για 2,5 χρόνια.
- Περιορίστε το αλκοόλ και κόψτε το κάπνισμα: Η οξειδωτική βλάβη που προκαλείται από το κάπνισμα και την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ είναι σχεδόν απαράμιλλη και είναι αυτό που οδηγεί σε μακροχρόνιες ασθένειες. Υπάρχουν σοβαρές αποδείξεις πως οι καθημερινοί καπνιστές έχουν 45% υψηλότερο κίνδυνο εκδήλωσης της νόσου Αλτσχάιμερ σε σύγκριση με τους μη καπνιστές ή πρώην καπνιστές. Όταν κοιτάμε το ρίσκο από την κατανάλωση αλκοόλ, βλέπουμε πως οι άνθρωποι που καταναλώνουν μέτριες ποσότητες αλκοόλ έχουν το χαμηλότερο κίνδυνο εκδήλωσης άνοιας. Αυτοί που δεν καταναλώνουν καθόλου αλκοόλ έχουν λίγο πιο ψηλό και αυτοί που καταναλώνουν πολύ μεγάλες ποσότητες έχουν το μεγαλύτερο ρίσκο. Αυτά τα αποτελέσματα εξηγούνται από την ελαφριά αντιοξειδωτική δύναμη της μέτριας κατανάλωσης αλκοόλ, κυρίως από το κόκκινο κρασί. Μέτρια κατανάλωση αλκοόλ θεωρείται γενικά όχι περισσότερο από ένα ποτό την ημέρα.
- Προστατευτείτε από χτυπήματα στο κεφάλι για όλη σας την ζωή: Φορέστε κράνος πάνω στη μηχανή. Καμία συζήτηση για αυτό το θέμα! Να είστε πολύ προσεκτικοί και να αποφεύγετε της διαδοχικές διασείσεις.
- Μείνετε συνδεδεμένοι κοινωνικά και να αλληλεπιδράτε με κόσμο αρκετά συχνά: Το να έχετε ένα αξιόπιστο κοινωνικό δίκτυο είναι η καλύτερη άμυνα σε πολλά ζητήματα υγείας. Η τακτική αλληλεπίδραση με τους άλλους μπορεί να προστατεύσει από τις αρνητικές επιπτώσεις της απομόνωσης και της μοναξιάς. Συνδυάστε αυτό με την σωματική δραστηριότητα ή την φύση για να έχετε επιπλέον όφελος!
- Παρακολουθήστε τους αριθμούς σας: Αρτηριακή πίεση, χοληστερόλη, γλυκόζη νηστείας στο αίμα και το βάρος μέσα στα συνιστώμενα όρια: Όλα αυτά τα μέτρα της καρδιαγγειακής και της μεταβολικής υγείας είναι μερικά από τα πιο σημαντικά για την πρόβλεψη της άνοιας. Αυτές είναι μεγάλες κατηγορίες που επηρεάζουν τον κίνδυνο όχι μόνο για την άνοια αλλά και για την καρδιακή νόσο, το εγκεφαλικό επεισόδιο και άλλες ασθένειες. Είναι πραγματικά προς το συμφέρον σας να ελέγχεται αυτές τις παραμέτρους τις υγείας σας. Ο μεταβολισμός είναι και αυτός μέσα σε αυτά. Ενήλικες που αναπτύσσουν διαβήτη τύπου 2 στα μέσα της ζωής τους έχουν διπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξουν Αλτσχάιμερ σε σχέση με αυτούς που δεν αναπτύσσουν. Αντιμετωπίστε όλα αυτά με τη βοήθεια του γιατρού σας και με φυσικές μεθόδους.
Αυτοί είναι κάποιοι αλλά όχι όλοι οι τρόποι που μπορείτε να προστατέψετε τον εαυτό σας και το μυαλό σας από την γήρανση και την άνοια. Βεβαιωθείτε με τον γιατρό σας πως δεν έχετε άλλου είδος προβλήματα όπως θυρεοειδή ή κατάθλιψη. Ενώ θα πρέπει να εξετάσετε αυτές τις προτάσεις, μην ξεχνάτε ότι με τακτική υγιεινή διατροφή με ψάρια, ξηρούς καρπούς, σπόρους και πράσινα φυλλώδη λαχανικά βοηθάτε πολύ την πρόληψη της άνοιας και πολλά άλλα. Τι σας εμποδίζει από το να φροντίσετε τον εαυτό σας τώρα ώστε να ευχαριστηθεί μια υγιή ηλικιωμένη ζωή; Φροντίστε τον εαυτό σας και κάντε αυτά τα πράγματα συνήθεια.
Συμπληρώματα Διατροφής κατά της άνοιας
